Opvoedingsondersteuning voor ouders van dove en slechthorende kinderen: van spanningsbron naar krachtbron
Deze visietekst is tot stand gekomen binnen het Participatieproject (2014-2016), een samenwerking tussen 't Signaal vzw, Fevlado vzw, VUB en UGent. Dit project was een pilootproject van coaching voor gezinnen in en over Vlaamse Gebarentaal. Onderaan kan je de volledige visietekst downloaden.
Kinderen en hun gezinnen verdienen vanaf de start alle kansen. Deze kansen dragen ertoe bij dat kinderen kunnen ontwikkelen tot evenwichtige, zelfbewuste, veerkrachtige jongvolwassenen. Zulke jongvolwassenen zijn er klaar voor om zelf de verantwoordelijkheid op te nemen en eigen keuzes te maken voor de invulling van hun verdere leven. Voor ouders is het echter niet vanzelfsprekend om hun kinderen deze kansen te bieden. Vaak is opvoedingsondersteuning, onder welke vorm of definitie dan ook, welkom.
Als je baby doof of slechthorend blijkt te zijn, gaat die opvoedingsondersteuning voor de meeste ouders een nog grotere rol spelen. Er valt immers een hele reeks zekerheden weg en er duiken talloze vragen op. Hoe kan ik mijn kind opvoeden als ons belangrijkste communicatiemiddel, taal, een hinderpaal vormt? Hoe zal mijn kind opgroeien als het niet hoort wat ik allemaal hoor? Hoe staan dove en slechthorende (jong)volwassenen eigenlijk in het leven? Wat kan/mag ik van mijn kind verwachten? Deze vragen blijven vandaag de dag jammer genoeg voor vele ouders grotendeels onbeantwoord.
Dove en slechthorende kinderen worden in meer dan 90% van de gevallen geboren in een horend gezin. Meestal hebben deze gezinnen nog nooit een dove of slechthorende persoon ontmoet en weten ze zo goed als niets van dovencultuur of gebarentaal. Zeker in de eerste levensjaren kunnen deze ouders dan ook heel wat steun gebruiken.
Anderzijds kunnen ook dove ouders van dove kinderen met opvoedingsonzekerheid kampen. De maatschappelijke tijdsgeest waarin zij opgroeiden, en meer specifiek de beeldvorming over personen met een beperking toen, was heel verschillend van nu. Dat maakt het niet vanzelfsprekend om voor hun eigen kinderen een eigen, vrije opvoedingsvisie te ontwikkelen. Opvoedingsondersteuning speelt dan een belangrijke rol.